Vade sözcüğü, Arapça kökenli olup, “söz verme, vaad, borç ödemesi için sözlenilen ödeme süresi” gibi anlamlara gelmektedir. “وعد” (Waade); Söz Verdi, demektir. Günümüzde finans, banka, borsa ve parasal işlemlerde sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca bankalar para, finans ve ekonomi konularında vaat edilen para kazandırma yöntemi olarak da kullanılmaktadır.
Bankacılık terimi olarak bir işin yerine getirilmesi, borcun ödenmesi adına tanınan mühleti ifade eder. Finansal olarak da bahse konu borcun ödenmesi yahut belli miktardaki paranın her ay düzenli olarak getireceği faizi ifade eder. Bankalar, her müşterisine özel bir hizmet bazında “vadeli hesap” seçeneği sunuyor. Bu seçenek ile bankada bulunan para üzerine aylık bir oranda para faizinin yansıtılmasını ifade etmektedir. Günümüzde özellikle dijitalleşen dünyamızda vadeli hesabı olmayan kalmadı, diyebiliriz.
Borsada Vadeler
Borsa alanında 3’e ayrılarak borsada vadeler kullanılmaktadır. Bunları “Kısa vade, orta vade ve uzun vade” olarak ifade edebiliriz.
Borsada Kısa Vade
3 aya kadar olan mühletli sürece kısa vade denilir. Bir çeyrek bilanço dönemini dahi kapsamamaktadır. Fakat birkaç günden daha kısa olan süreler için kısa vade diyemeyiz. Bu süre zarfı kısa vade kapsamına girmiyor.
Borsada Orta Vade
Orta vade ise bir yıllık bilançoya kadarki süreci ifade eder. 3 ila 12 aylık süre zarfına tekabül ediyor, diyebiliriz.
Borsada Uzun Vade
Borsada uzun vade için ise 12 ay yani bir yıldan daha uzun süreçleri, yatırım ve trendleri ifade eden vade aralığını ifade ettiğini, söyleyebiliriz. 1 yıllık bilançodan daha uzun süreler için uzun vade tabirini kullanırız.
Borsada Kısa veya Uzun Vade Farklı
Peki, en iyi yatırım için kısa vade mi yoksa uzun vade mi daha kazançlıdır? Hangisini tercih etmeliyiz?
Borsada Vadeler arası fark gözlenecek, en iyi kazanca dönüşen yatırımlardan bahsetmek gerekirse, evvela genel bir durum olmadığını belirtmeliyiz. Ayrıca uzun ve kısa vade arasında da dönem ve trende göre de değişiklikler arz edebilir. Bu yüzden yatırımlarımızı akıllıca seçmeli, vade durumunu da ona göre seçmeliyiz.
Covid-19 Sürecinde Kısa ve Uzun Vade
Covid-19’un hayatımızda her aşamada yer aldığı bir dönem içerisinde birçok yatırımcı, uzun vadelerin daha kazançlı olduğunu, olabileceğini belirtiyor. Gözlemlere bakılırsa gerçekten de kısa vadenin pek yer edinemediğini söyleyebiliriz. Uzun vadeli yatırımların daha kazançlı olduğu analiz edebiliyoruz.
Borsa, öyle bir niteliğe sahiptir ki, tıpkı bacasız sanayi olarak adlandırdığımız turizm sektörü gibidir. Anlık dünya ve ülke şartlarına göre titreşimli bir yağı gösterir. Dakikalar içerisinde borsanın trendi değişebiliyor. Günlük dalgalanma ve psikolojik unsurlar borsanın durumunu etkiler. Birçok yatırımcı bir süre sonra daldan dala konar, bir kuş gibi kendilerini hissederler. Nihayetinde ise bir kazanç elde edemediklerini ve bilakis çok miktarda komisyon ödediklerini görürler.
Peki, iyi de Covid-19 kapsamında borsada kısa ve uzun vade olarak ne tür farklar oldu ki, bu durum bu denli değişti? Korona virüs salgını nedeniyle yapılan araştırmalara bakılırsa 300 bin yeni borsa yatırımcısı borsaya katılmış, işlem yaptırmış. Evde kalmanın etkisi ve düşük bazı faizler cazip gelmiştir. Ancak birçoğu kısa vadede yatırımlar yaparak zarar edebilmekte veya beklenen kazancı sağlayamayabilmektedir. Bu yüzden mutlaka günlük takiplerle kısa vadede değil, daha ileri soluklu yatırımlarla uzun vadede yatırım planları yapmanızı tavsiye ederiz. Her zaman böyle uzun vadede kazanç olmayacak. Sürece ve zamansal dilime göre durum değişiklik gösterecek. Kimi zaman da kısa vade, uzun vadeden çok daha kazançlı olacaktır. Ancak Covid-19 kapsamı ve sürecinde uzun vadenin kısa vadeye göre daha kazançlı ve akıllıca olacağını söyleyebiliriz.
Yatırımda Uzun Vade ve Kısa Vade Farkları
Yatırım yapacağım ama kısa vade mi yoksa uzun vade mi daha kazançlı, hangisini tercih etmeliyim, hangisinden daha çok kazanç elde edebilirim?
Böyle bir soru, kuşkusuz her yatırımcı ile beraber özellikle borsada yatırım yapacak olan yeni kişilerin sorması gereken sorulardandır. Kısa vade yatırımından maksat 1 – 3 ay arası bir süreçte yatırımın kazanca dönüşmesi, geri dönüş sağlamasıdır. Uzun vade ise bunun daha uzun soluklu 1 – 5 yıl arası süreçte kazancın beklenmesidir.
Kısa soluklu yatırımlar için örnek verelim. 40 Dolar eğer 100 Türk Lirası ise alınır, 120 Türk Lirası ise de satılır. Ardından tekrar iniş olursa alım yapar, yükseldiğinde de satış yaparlar. Kısa süre içerisinde (kısa vadede) ellerindeki yatırımın kazanca dönüştürülmesini amaçlarlar. İşte bu tarz yatırıma kısa vadede yatırım denilir.
Uzun vadede yatırımlar genellikle ev alımı, altın hesabı açtırılması, vadeli mevduat hesapları vb. yatırımları kapsar. Yatırımın süresi kısa veya uzun olsun fark etmez, yatırım gelirini alınan risk belirler. Risksiz bir yatırım yapmayı düşünüyor olabilirsiniz. Daha planlı ve akıllıca ilerlemek istemeniz gayet doğal. Bunun için de uzun vadeli yatırımları tercih edebilirsiniz. Birçok borsa uzmanı da böyle bir adım için mutlaka uzun vadeli yatırımı tavsiye eder. Ancak herkes aynı düşüncede olmayabilir. Kısa vadede yatırımı kazanca dönüştürmek isteyebilir. Bu durumda ise mutlaka iyi bir araştırma, analiz ve gözlem sonucu değerlendirme yapmak gerekir.
İyi ve planlı bir yatırım yapmalısınız. Kısa vadeli yatırımlarınız için parayı yatıracağınız bankayı iyi seçmelisiniz. Banka seçimine dikkat etmeliyiz. İnternet bankacılığı güçlü, desteği sağlam olan banka kullanmanızı öneriyoruz. Çünkü kısa vadede yatırımınızı kazanca dönüştürmeniz gerekiyor. Bunun için de al – sat yapmanız gerekli. Tüm bu işlemleri kolaylıkla yapabilmeniz, aktif takip edebilmeniz için İnternet altyapısı güçlü banka tercih etmeliyiz. Ayrıca yatırımdan önce yatırımlarınızı nereye yapacağınızı da kararlaştırın.
Günlük mü, Kısa Vadeli mi yoksa Uzun Vadeli mi Yatırım Tercih Etmeliyiz?
Günlük yatırımlarla kazanç elde etmek mümkündür. Ancak büyük risk ve gerçekten zorlu bir süreçle beraber sıkı takip gereklidir. İşlem hacminin düşüklüğü kuşkusuz riski yükseltecektir. Fiyatlar günlük yatırımlarda anlık değişkenlik gösteriyor. Bu kapsamda ciddi bilgi, birikim ve deneyim gerekir. Borsada yatırımcı olarak belli bir deneyime, seviyeye ulaşmanız gerekir. Aksi durumda yeni yatırımcılar için kesinlikle günlük ve hatta kısa vadeli yatırımları tavsiye etmiyoruz. Çünkü gerçekten büyük risk teşkil eder. Yüksek oranda zarar etmenizi sağlayacaktır. Yatırımdan öte iflas, zarar söz konusu olacaktır. Günlük yatırımlarda analizleri iyi öğrenmeliyiz. Sanal borsa oyunlarından faydalanılarak gerçek borsaya kendinizi hazırlayabilirsiniz.
Günlük ve kısa vadeli yatırımlarınızda birikimlerinizi minik Lot ile işlem yaptırmanız akıllıca olacaktır. Bu sayede hem riski asgari seviyede tutarsınız, hem de sermayenizi/birikiminizi korumuş olursunuz. Borsada risklerin belli olmadığını ve anlık fiyatlar gibi risk oranının da değişebileceğini göz önünde tutmanız gerekiyor.
Uzun vadede yatırım ve kazanç konusuna gelecek olursak, elbette ki yeni yatırımcıların ilk tercih etmesi gereken yatırım süresidir. Yatırımların geri dönüşü 1 ila 5 yıl arası bir sürece tabidir. Bu yüzden yatırım yaptığınızda 1 yıl kazanç beklememek gerekiyor. Uzun vadeli yatırımlarda a, b ve c planları yapmanızı öneriyoruz. Bu, riskleri en aza indirmenize yardımcı olacaktır. Risklerin zaman yayıldığı bir gerçektir. Bu yüzden de uzun vadeli yatırımlar kısa vadeli yatırımlara göre daha avantajlıdır.
Borsada uzun vadede kazanç elde etmek için paranın ciddi bir seviyeye ulaşması gerekiyor. Portföyünüze 3 – 5 senet ekleyip, uzun vadede beklemelisiniz. Ayrıca sürekli takip etmeniz de akıllıca değildir. Gerek de yoktur. Uzun süreli yatırım yapacak kişilerin 10 yıl sonrasını düşünmesi gerekir.
Nihai Olarak Borsada Vadeler
Günlük ve kısa vadede kazanç elde etmek mümkündür. Doğru bir rota çizmek, akıllıca ve sağlam adımlarla ilerlemek önem arz eder. Kısa vadede yatırımlar tercih ettiyseniz piyasayı iyi incelemeli ve analiz etmelisiniz. Acemi yatırımcı iseniz asla günlük ve kısa vadeli yatırımları tercih etmemelisiniz. Borsa için uzun vadeli yatırımlar daha kazançlı gibidir. Risk oranı da düşüktür. Yeterli deneyim ve kazancı uzun vadede kazandığınızda kısa vadeli yatırımlara girebilirsiniz.
Not: Borsa ve borsada vadeler konusunda eğitim veren kişilerden faydalanmayı da ihmal etmemelisiniz.