Borsada mum çubukları denilince aklımıza Japon mum çubuğu, Heikin aishi gibi terimler gelir. Bu “çubuk” terimlerinden kastımız aslında grafiklerdir.
Mum Çubukları (Grafikleri), yatırımlarımız için oldukça önem teşkil eder. Güçlü, iyi hesaplanmış alım ve satım planlamaları yapmamızı sağlar. İçerisinde bu amaca hizmet eden çok sayıda bilgi vardır. Bu grafiklerin doğru ve etkili okunması için de güçlü ve alanında uzman bir rehbere ihtiyacımız var.
Borsa sektöründe henüz yeni bir yatırımcı mısınız? Mum çubuklarına tam olarak aşina olamadınız mı? Yeni birçok yatırımcı için basit ama oldukçada korkutucu çizgi ve çubuklardan oluşan grafiklerle karşılaşacağız. Elbette zamanla kendimizi geliştirdikçe bu grafikleri ve mum çubuklarını çok daha iyi anlayacağız.
Mum Çubukları (Mum Grafikleri)
Yeni bir yatırımcıysak mum grafikleri gerçekten karışık gelecektir. Ürkmeyin. Korkmamıza gerek yok. İlk etapta okunup anlaşılması zor gibi görünebilir. Fakat işin temel sırrını çözünce ip söküğü gibi işler kendiliğinden yoluna girecektir. Zamanla artık bu mum çubuklarını kolayca yorumlayabileceğiz.
Mum çubukları borsada bize çok fazla fayda sağlar. Hisse senedinin ne durumda olduğunu, neler olup bittiğini anlamamıza yardımcı olur. Adeta bir bölgeye kuş bakışı bakmamızı sağlar. Age of Empires oyunu oynadıysanız beni çok daha iyi anlayacaksınız. Benzer bir strateji oyunu da oynamanız daha iyi anlatacaktır. Kuş bakışı tüm harita ve oyun materyallerine bakmak çok önemli. İşte Borsada da bu mum çubukları sayesinde hisse senedine kuş bakışı bakabiliriz.
Peki, Mum Çubuklarını (Grafiklerini) öğrenmeye hazır mısınız?
Aşağıda sunacağımız bilgiler ışığında artık Mum Grafiğini siz de kolayca okuyabileceksiniz.
Mum Çubukları (Mum Grafikleri) Nedir?
Mum çubuklarının geçmişi de kendisi gibi biraz karmaşık görünür. Oldukça eski tarihe dayanır. 18. Yüzyıla kadar uzanıyor. Duyduğum bir divayete göre, Osaka’da bir pirinç tüccarı, kendi sektöründe ileriye atılmak ve öne geçebilmek için bir karar almış ve bunu uygulamaya koymuş. Çalışanlarını belli bölgelere gönderip, piyasa hakkında genel bilgi edinmelerini istemiş. Tam teşekküllü bilgi birikimi elde edemeseler de kurmuş olduğu bu ağ sayesinde beraber geliştirdiği ve günümüz mum çubuklarına benzer bir grafik tasarlamış. Adeta bununla piyasayı kolayca takip edebilmiş. Bu arada bu bilgilerin elbette kesinliği de yoktur. Bir nevi kulaktan duyma bilgiler, diyebilirim.
Bundan yıllar sonra Steve Nison isminde Japon bir yazar, “Japon Mum Grafik Teknikleri” adında bir kitap kaleme alıyor. Yayınladığı bu kitap oldukça popülerlik kazanıp, tüm dünyaya kısa sürede yayılıyor. İşte böylece mum çubuklarının temelleri atılıp, ilk serüveni de başlamış oluyor.
Mum Çubukları (Grafik) Verisine Temel Giriş
Mum çubuğu, bizim belirlediğimiz zaman dilimi içerisinde bir hisse senedinin yakın, yüksek – yüşük ve açık fiyatlarını görmemizi sağlar. Ancak bir mum çubuğunu okumayı tam öğrendiğimizde bunun çok daha fazlasını bize sunacağından emin olabilirsiniz. Bu dediğim, birçok uzman yatırımcı tarafından da kabul görmüştür YTD.
- Diğer hisse senedi için geliştirilmiş grafikler gibi mum çubukları da eğilimleri (trendleri) onaylamamızı sağlarlar. Ayrıca daha eğilimli yatırım kararları almamıza ek yarar sağlar. Kısacası kendimize göre uygun yatırım şemaları oluşturmamız için mum çubukları bire birdir.
Mum Çubuklarının Okunması
Tekrardan dile getireyim. Karmaşık göründüğüne aldırmayın. Zor gibi görünse de öğrenmesi kolaydır.
Temel Kuralımız: Hiçbir zaman öğrenmekten vazgeçmeyeceğiz.
Önemli – Değişmez Bilgi: Mum Çubuğunu anlamak tahmin ettiğimizden daha kolaydır.
Mumların iki kısmı vardır. Bunlar;
- Gövde (Body),
- Gölge (Shadow), buna bazı yatırımcılar “kuyruk” da demektedir.
Grafik üzerinde bir sütun tıpkı bir mum gibi görünür. Kuyruk da mumun fitili gibidir. Bu kuyruk her iki yönde veya yukarı – aşağı, kimi zaman da her iki uca uzanmış olarak görünebilir.
Temel bir grafiğin görünümü
Kaynak: FinansCepte
Grafiğin Sunduğu Temel Veriler
- Açılış fiyatı,
- Kapanış Fiyatı,
- Hisse Senedi Fiyatının Yönü (Yukarı / Aşağı).
Mum Çubuğu Renkleri ve Anlamları
Yeşil Mum Çubuğu: Borsa kapanış fiyatı, açılış fiyatından yüksektir.
Kırmızı Mum Çubuğu: Kapanış fiyatı açılış fiyatına göre düşüktür.
Not: Açılış – Kapanış fiyatları mum çubuğu gövdesinin alt kısmında yer almaktadır. Görebilirsiniz.
Kuyruklar ise belirlediğimiz zaman diliminde bize en üst ve alt fiyat seviyeyi gösterir.
Mum Grafik Türleri
Sadece 2 tür bulunuyor. Bunlara “formasyon (Biçimleme)” diyoruz. Dahası biz borsa yatırımcıları o şekilde ifadelendiriyoruz.
Boğa Formasyonları
Açılış fiyatından daha yüksek kapanış fiyatı olduğunu gösterir ve yükselişe eğilimlidir. Belirlediğimiz zaman içinde eğer eğilim yükselirse çubuk renkleri yeşil görünür. Çekiç, Sabah Yıldızı gibi ek kavramları da araştırmanızı tavsiye ediyorum.
Ay Formasyonları
Açılış fiyatından daha düşük bir kapanış fiyatı olduğunu ve düşüş eğiliminde olduğunu gösterir. Bizim belirlediğimiz süre zarfında mum çubuklarının rengi kırmızıdır. Yutan ayı, Akşam yıldızı gibi ek terimleri de araştırmanızda fayda var.
Doji Formasyonu
Doji formasyonu açılış – kapanış fiyatının neredeyse eşit olduğu durumları gösterir. Özel bir formasyondur. Nötr yapıdadır. Fakat farklı şekillerle de ifade edilebilir.
Son Not
- Yalnızca mum çubuklarına başlayarak işe girişmeyin.
- Kuyrukların önemli olduğunu unutmayın.
- Zaman dilimine de dikkat edin.
- Doji’yi de tabiî ki unutmamamız gerekli.
Yukarıda verilen tüm bilgi ve öneriler YTD kapsamındadır.
Temel Kullanılan Kaynaklar
- Investorsunderground
- FinansWebde.com
- FinansCepte.com